خبرگزاری حوزه | زن، جلوهای از لطافت خداوند است. موجودی آسمانی، که درکالبد زمینیاش نمایان شده است. یک شخصیت مستقل، توأم با عطوفت زنانه که وظیفهی مهمی چون مادری و همسری را عهدهدار است.
در کنار این وظایف، حقوق فردی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و همچنین استقلال اقتصادی نیز وجود دارد که مکمل یکدیگرند؛ به گونهای که استقلال اقتصادی زن هیچ منافاتی با لطافت زنانهی او ندارد.
از آنجا که یکی از راههای رسیدن به استقلال، اشتغال است؛ انتخاب شغل مناسب در شأن و منزلت زنان از اهمیت ویژهای برخوردار است.
مقام زن در اسلام منحصر به فرد است. با این وجود اسلام نه تنها اشتغال زن را نفی نمیکند؛ بلکه حضور او را در برخی از عرصهها مانند پزشکی، پرستاری، مامایی، معلمی و... با رعایت موازین اسلامی ضروری میداند و تنها در موارد خاصی چون قضاوت، فتوا و جهاد، استثنا قائل شده است. علاوه بر آن، اشتغال زنان در مشاغل سخت، زیانآور و منافی با خصلتهای زنانه را نیز نهی کرده است. براساس مادهی ۷۵قانون کار، اشتغال زنان در مشاغل سخت به دلیل شرایط فیزیکی و روانی ممنوع است؛ مگر در شرایط خاص. با این وجود بر اساس اصل ۲۸ قانون اساسی «هرکس حق دارد شغلی که به آن مایل است و مخالف اسلام و مصالح عمومی و حقوق دیگران نیست برگزیند».
بدیهی است که حضور زنان در فعالیتهای اقتصادی ریشه در تاریخ بشریت دارد. درصدر اسلام نیز نمونههای بارزی از اشتغال زنان نمایان است؛ چوپانی دختران حضرت شعیب(ع)(قصص،آیات۲۵-۲۳)وتجارت حضرت خدیجه (س)مؤید آن است؛ اما امروزه زنان بیش از پیش به فعالیت اقتصادی روی آوردهاند که این امر از عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نشأت گرفته است.
اشتغال زنان قطعاً پیامدهای مثبت ومنفی نیز در پی دارد؛ از جمله آثار مثبت آن میتوان به بهبود اقتصاد خانواده، تقویت استقلال ملی و ارتقاء روابط اجتماعی اشاره کرد و از میان آثار منفی میتوان به، کمرنگ شدن نقش زن در خانواده و فشار روحی و جسمی که متحمل میشود اذعان نمود. متاسفانه برخی از زنان از روی جبر یا اختیار و الگوگیری از فرهنگ غربی، مشاغل سخت و منافی با خصلت زن را انتخاب میکنند. این امر باعث میشود تا سرمایهی اصلیشان که روحیهی لطیف زنانه است زیر بار مسئولیتهای سنگین شغلی نابود شود. علاوه براین رفتارهای مردانه در وجودشان بروز پیدا کرده و تقویت میشود. در نتیجه ارتباط عاطفی در خانواده تحت تاثیر قرار میگیرد و نقش اصلی زن را در ایجاد آرامش کمرنگ میسازد.
از اینرو فعالیت اجتماعی زنان مشروط به حفظ جایگاه اصلی آنها در خانواده است؛ چرا که زن ستون بنیان خانواده و مسئول انسانسازی است؛ اما اشتغال زنان به مشاغل سخت باعث تزلزل و نابودی آرامش روانی زن میشود که آسیبهای جبرانناپذیری چون طلاقهای عاطفی و رسمی را به دنبال دارد و درنهایت سلامت جامعه را به خطر میاندازد؛ چراکه سلامت جامعه وابسته به سلامت زن و خانواده است.
بنابر فرمایش مقام معظم رهبری «تحمیل کار سنگین به زن، ظلم است و اسلام آن را توصیه نمیکند. شغل زن باید با ویژگیهای زنانهاش هماهنگ باشد و از ارزشهای بنیادین او حمایت کند».(برگرفته از سایت رهبری).
در این راستا امیرالمومنین علی (ع)میفرمایند:«لاَ تَمْلِکِ اَلْمَرْأَةَ مَا جَاوَزَ نَفْسُهَا فَإِنَّ اَلْمَرْأَةَ رَیْحَانَةٌ وَ لَیْسَتْ بِقَهْرَمَانَة»؛ (غرر الحکم و درر الکلم، ج ۱، ص ۵۳۴)؛ «زن را به کار بیش از توانش مگمارید. همانا زن ریحانه است نه قهرمان».
درنتیجه، باتوجه به پیامدهای منفی مشاغل زیانآور برای زنان، آگاهسازی آنان نسبت به مشاغل سازگار با ویژگیهای جسمی و روحیشان ضروری است؛ چرا که هماهنگی میان شرایط کاری و روحیهی فردی نقش مهمی در آرامش و پایداری فرد وخانواده دارد.
برگزاری وبینارها، جلسات آموزش مهارتهای زندگی و مدیریت تنشها، سبب ایجاد تعادل میان مسئولیتهای داخل و خارج از منزل می شود. برقراری ارتباط مؤثر با اعضای خانواده و برنامهریزی جهت استراحت و اوقات فراغت نیز میتواند سبب کاهش آسیبهای موجود شود. همچنین میتوان با ارائهی تولید محتوا و بهرهگیری از شیوهی زندگی زنان برتر امت اسلام درقرآن و روایات، مسیری روشن را در پیش گرفت.
بنابراین با توجه به اینکه زن مسلمان الگوی برتر، برای تمامی زنان جهان است؛ برخلاف دیدگاه غربی که نگاهی ابزاری به زن دارد؛ نوع اشتغال آنها در جامعهاسلامی و حضور در فعالیتهای اقتصادی با حفظ جایگاه ارزشمند خود از اهمیت ویژهای برخوردار است. برنامهریزیهای مناسب در زمینهی بهبود شرایط شغلی زنان، امنیت شغلی و روانی آنها را موجب میشود. این امر زمینهساز حضور موفق و مؤثرتر آنان در جامعه میگردد. در نتیجه ارتقای روحی، معنوی، اخلاقی و اقتصادی زن و خانواده، همچنین سعادت جامعه را در پی خواهد داشت.
سمیه مشهودی بیدگلی
نظر شما